جایگاه قرض الحسنه
مقاله
به نام خدا
اهمیت و جایگاه قرض الحسنه
قرض دادن به خلق خدا،قرض دادن به خداست...
قرآن پیرامون قرض الحسنه تعبیری شگفت انگیز دارد که در مورد مطلب دیگری در قرآن دیده نمیشود:
مَّن ذُا الَّذی یُقرضُ اللهَ قرضاً حسناً فیُضاعِفَهُ لهُ اضعافاً کثیرةً و اللهُ یَقبِضُ و یَبسُطُ والیهِ تُرجَعون(بقره/245)
مَّن ذَا الَّذی یُقرِضُ اللهَ قرضاً حسناً فیُضاعِفَهُ لَهُ وَ لهُ اجرٌ کریمٌ(حدید/11)
در قرآن کریم در هفت مورد خدا سخن از "وام دادن به خدا" مطرح نموده است که می فرماید: "یُقرض اللهَ قرضاً حسناً"
با این که مالک حقیقی تمام هستی خداوند است با این حال از بنده ی خود طلب قرض و وام می کند آن هم قرض با سود بسیار زیاد (اضعافا کثیرة) و این از سویی نهایت لطف خداوند نسبت به بندگان را می رساند و از سویی دیگر اهمیت مساله انفاق و قرض الحسنه را بیان می دارد.
قرض الحسنه در نظام اخلاقی اسلام
با توجه به زمینه بیان قرض الحسنه در قرآن وسنت می توان گفت قرض الحسنه در نظام اخلاقی مکتب اسلام از جایگاه والایی برخوردار می باشد . در واقع روح حاکم بر قرض الحسنه بیش از آنکه متاثر از مسایل اقتصادی باشد متاثر از مسایل اخلاقی است. به عبارت دیگر می توان گفت قرض الحسنه یک عمل اخلاقی است که دارای تاثیرات اقتصادی و فردی اجتماعی و نیز اخروی می باشد. شاید بتوان قرض الحسنه را نیز مانند انفاق یک سنت به یادگار مانده اخلاقی از قرآن کریم و نیز معصومین (علیهم السلام) برشمرد سنتی که در فرد وجامعه می تواند منشا بسیاری از آثار وبرکات حسن باشد.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله) می فرماید: "انی بعثت لِاُتَمِّمَّ مکارمَ الاخلاق"همانطور که از متن حدیث می توان نتیجه گرفت قرض دادن از مکارم اخلاق شمرده شده است و رسالت اصل پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز کامل کردن مکارم اخلاق است. همچنین حضرت علی (علیه السلام) به کمیل بن زیاد می فرماید : "به خانواده ات دستور بده در تحصیل مکارم اخلاق بکوشند و حتی در تاریکی های شب به برآوردن نیازمندی های مردم بپردازند. سوگند به خدایی که جانم در دست اوست هیچ کس بر دل انسان مومنی سرور و شادمانی وارد نمی کند مگر آنکه خداوند از این عمل نیکوی او مایه لطفی می آفریند که در هنگام گرفتاری و بلا سریع تر از سرعت سیلاب در سراشیبی به کمک او می رسد و او را نجات می دهد"
در دین مبین اسلام که دین اخلاق و انسانیت است توجه به نیازها و مشکلات یکدیگر و تلاش برای رفع آنها شرط لازم و لاینفک مسلمانی شمرده شده است. عدم توجه به نیازهای یکدیگر و بی تفاوت بودن نسبت به مشکلات همنوعان هرگز نمی تواند از ویژگی های یک انسان مکتبی باشد.آن کس که تربیت شده مکتب اسلام است و خود را مَؤمن به این مکتب می داند هرگز نمی تواند نسبت به توصیه های سفارش شده آن بی تفاوت باشد و البته چنین انسانی می داند عمل به تک تک توصیه های اسلام باعث تابیده شدن نوری به قلب و وجود سرشار از نیاز او خواهد شد و این نور خود هدایت گر او در تار یکی های زندگی خواهد بود.
قرض الحسنه انسان را از دایره خود پرستی خود بینی و خود خواهی که حصار بزرگی در برابر کمال طلبی انسان است خارج می سازد و او را به مرکز تمام کمالات وزیبایی ها سوق می دهد. قرض الحسنه این خاصیت را دارد که روحیه مهرورزی همدلی و مواسات را در انسان زنده می کند و در حقیقت قرض الحسنه ترجمان شخصیت متعادل انسان و راه تقرب و نزدیک شدن به خداوند بزرگ است.
همچنین قرض الحسنه باعث رشد فضیلت ها وملکات اخلاقی چون سخاوت و بخشش در انسان می شود . انسانی که در نیازهای دیگران همواره با حضور خود باعث شادی ودلگرمی و نشاط آنان می شود خود نیزبه دنبال این حضور و همدلی در مسیر رشد و شکوفایی فضایل قرار می گیرد. توجه به نیاز همنوعان و کمک به حفظ شأن وشخصیت آنان به انسان لذتی می دهد که در سایه این لذت او می تواند با اطمینان قلبی بیشتری در مسیر تکامل قرار گرفته و آن را طی نماید...
گرداورنده: هادی احمدی